San Sebastián Gastronomika – Euskadi Basque Country kongresuaren edizio honen jardueren artean, besteak beste, Valladolidi buruzkoa dugu, lurralde horretako zenbait produktu on erakutsiko dizkiguna.

Valladolideko Fernando Pérez Nazioarteko Sukaldaritza Eskola agertoki bihurtu da, lurralde honetan harro agertzen dituzten produktuak erakusteko. Emilio Martin Suites 22 jatetxeko sukaldariaren eskutik, eta erakutsitako produktuak sinatzen dituzten etxeetako ordezkarien eskutik, produktu adierazgarrienen ezaugarriak aletu dituzte.

Horixe da Pago de Valdecuevasen kasua: oliba-olio birjina estra bat da, Media de Riosecoko olibondoetan hazten diren arbekinez egindakoa. Eremu horretan ederki ematen dira olibadiak, bertako klimatologiagatik eta lurzoruaren ezaugarriengatik. Olio-errota zuhaiztiaren ondoan dagoenez, bi ordu baino gutxiago behar dituzte oliba-olio birjina estra egiteko. Arbekina leun bat da, puntu garratz eta mikatz txiki bat duena, eta amaieran gozotasun oso sotila duena. Platano heldu, tomate eta orburu ukituak ere baditu. Zaporeen multzo bikaina da edozein plateretarako. Osagarri gisa, Emiliok Valladolideko ogia proposatu du, jatorrizko zigilua duena. 

Jarraian, Emilio Martinek inguruko kontserba-tradizioa nabarmendu du eta hiru produktu erakutsi dizkigu: Luis San Joséren zainzuri ekologikoak (20 urtetik gorako eskarmentua du zainzuriak parametro ekologikoekin hazten), eta Ver Artes-en kardu gorri bat, berritasun bat, ezaugarri nagusi gisa kardu tradizionala eta kardu-bihotza baino samurragoa izatea duena: ekoizpen mugatuko mokadu gourmet bat. Guzti-guztiak tenperaturarekin kontserbatzen dituzte, kimikorik gabe. Zerekin uztar ditzakegu? Valladolidek bost jatorri deitura ditu, beraz, badago non aukeratu. Oraingoan, ardo zuri bat gomendatzen digute, zehazki, Rueda bat.

Valladolideko ikurretako bat esneko arkumea da, pentsaezina da, beraz, lurraldearen produkturik adierazgarrienak bilatzen dituen jarduera batean alde batera uztea. La Parrilla de San Lorenzo jatetxeak (35 urtetik gora daramatza plater honen eta bere errezetaren tradizioa betikotzen) hartu du haragi erre on bat egiteko gakoak aurkezteko ardura; hona hemen gako horiek: lehengai ona, egur labea eta maisua, haragia erretzeko. Nola ez, mokadua bermatzeko, haragiak AGBaren ziurtagiria izan behar du, kalitatea ziurtatzeko. Prestatzeko, alde bakoitzeko hamahiru txuletak atera, laurdenetan moztu eta buztinezko kazoletan erretzen dira, bi ordu eta erdiz, urarekin eta gatzarekin. Eta osagarri gisa? Jatetxekoek argi dute: “Ribero del Duero bat edo Cigales bat”. Eta gaineratu dute orain esneko arkumea kultura-ondasun izendatzeko ahaleginetan dabiltzala.

Amaitzeko, ezin ziren gaztak falta. Las Cortas-ek lau mota aurkeztu ditu: esne gordinez egindako hiru eta esne pasteurizatuz egindako bat. Ardi-esnezkoak laurak. Gainera, jogurt naturala eta bi hartzitu ditu, bat bifiusarekin eta bestea kefirrarekin. Uztartzeko? Toro JDko ardo beltza.