María Gómezek eta Pablo Gonzálezek —hurrenez hurren, Magoga eta Cabaña Buenavistako sukaldariek— IMIDArekin batera egindako ikerketen emaitza aurkeztu dute, Murtziako Eskualdeko Turismoak babestutako hitzaldi batean. Bertan, zuhaitz batetik, masustondotik, eratorritako sukaldaritza teknikak zehaztu dituzte.

Duela pare bat egun, Andreu Genestrak  bere ikerketa lerroari buruz hitz egin zuen, Mallorcan bere inguruan dituen zuhaitzak bere sukaldaritzan osagai gisa sartzeari buruz; Magogako María Gómezek eta Cabaña Buena Vistako Pablo Gonzálezek gauza bera egin dute masustondoarekin.

Aiala sukaldaritza eskolatik (hitzaldian ere egon den Karlos Arguiñanorena da), Murtziako aberastasun gastronomikoa nabarmendu dute, eta kokapenak eta klimatologiak zerikusi handia dutela aipatu dute. 

Gastronomiaren hurrengo Hiriburua izango denak (2021ean izendatuko dute) produktuen aberastasun eta aniztasun pribilegiatua ditu, denontzat ezagunak ez badira ere. Hori gertatzen da, adibidez, masustondoarekin, 500 urtez bertako motor ekonomikoa izan zen zuhaitzarekin. Masustondoari esker finantzatu ziren gaur egun enblematikoak diren hainbat eraikin, baina, denboraren poderioz, ahanzturan galdu zen. Orain, bai Mariak eta bai Pablok diru iturri ohi hura berreskuratzen dute, haren alderdirik onenak plateretan sartzeko.

Hori lortzeko, Imida ikerketa zentroarekin lan egin dute. Proiektu horri esker, beren proposamen gastronomikoetan, batetik, hostoa eta masusta erabili ahal izan dituzte, Maríaren kasuan bezala, eta, bestetik, zeta, Pablorenean bezala.

Maria izan da horri buruz hitz egiten lehena, eta Calblanqueko arkume haragiarekin plater bat egin du, gazitasunagatik eta zapore handia izateagatik ezaguna den haragiarekin, hain zuzen. Sukaldariak azaldu duenez, bere esperientzian inspiratu da errezeta egiteko, Suedian, jatetxe libanoar batean lan egin zuenean mahatsondoaren hostoaz estalitako arroz bilkariak egiten baitzituzten. Berak masustondoaren hostoa erabiltzen du —ozpinetan onduta— eta, betegarri gisa, arkumearen saiheski hezurgabeak. Mokaduari saltsa bat gehitzen dio, masustondoaren hostoaren infusiotik eta jogurt liofilizatutik ateratakoa. Proposamena osatzeko, arkume-burmuinez eta ardi-gurinez betetako kausero bat, algarroboz gozatutako masusta infusioarekin, eta haren hautsa zeta-kapulu batean aurkeztuz. "Azukre finduaren ordez, algarrobo esentzia bat erabiltzen dugu, urtebetez beratzen uzten duguna. Haren gozotasuna sinestezina da, beti eragiten du harridura", azaldu du Gómezek.

Pablo González, berriz, beste teknika bat lantzen aritu da: zeta-kapulua xafla kurruskari bihurtzen du eta edozein barazkiren zaporea eman diezaioke. Eta, horren erakusgarri, lau janaurreko prestatu ditu lau barazkirekin. Hezetasunak xaflari azkar eragiten dioenez —eta ahoan berehala desagertzen denez—, Pablok xaflari koipea jartzea gomendatzen du, iragazgaizteko. Lehenengo janaurreko gisa: zetazko xafla bat, urdaiazpiko azalarekin erretako tipularekin, kalabazin kremarekin, tipularekin, patatekin eta arrautza gorringoarekin (Murtziako plater tipiko batean, zarangollo izenekoan, dago inspiratua); ondoren, minikalabazinezko xafla mehe batzuk eta kimuak gehitu dizkio. Bigarrenik, erremolatxa-zeta bat, lepape xafla batekin, erremolatxa tartarrarekin, krema freskoarekin eta kabiar kenelarekin. Hirugarrenik, brokoli-zeta mihi ketuarekin, azalore kuskusarekin eta baratxuri loreekin. Azkenik, piper-zeta —omenaldi gisa, Arzak jatetxearen logoa estanpatuta duela— eta, hura osatzeko, urdai xafla, kokotxa pil-pilean eta pipermina tenpuran (euskal ukitua emanez).

Amaitzeko, bai Maria Gómezek, bai Pablo Gonzálezek Murtziak eskaintzen dituen produktuen aberastasuna azpimarratu dute, eta hainbat proiektutan lanean dabiltzala azaldu dute. Horietako bat ia desagertu diren barazkiak berreskuratzea da.