mag

Josean Alija. Inguruaren eta memoriaren xumetasun konplexua

 

Bere hitzaldia Elena Arzakek erabilitako plato berberean —Arzak jatetxean— izan da, zeinak, bere hitzaldia egin ostean, Josean Alijari hitza eman dion, Neruako chefaren azalpenak entzuteko bigarren ilaran eseri aurretik. Elkar miresten dute.

Josen Alijaren sukaldaritzari figura erretoriko bat aplikatuko bagenio, oximorona litzateke. Bere plateren xumetasun konplexua prozesu luze baten ondoren eraikitzen da. Prozesu horretan, lanean eta hausnarketan emandako ordu asko doaz. Sukaldaritza honek saldekin jolasten du (oinarrizko sei salda ditu, eta 25-30 inguru prestatzen ditu berariaz dagokion menurako), memoria birsortzen du, paisaia finkatzen du eta testurak atsegin ditu. 

Alijak, Arzaken miresle irmoak, maisuaren plateren interpretazio bat proposatu du bere hitzaldian, jatetxeko instalazioak gaurko agertokietako bat direla aprobetxatuz.
Ikono batekin hasi da, krabarroka pastelarekin. "Arzakek dioen bezala, ezagutu ahal izateko, bidaiatu egin behar da, eta, horrexegatik, guk Shio Kojia —Japonian egiten duten arroz gatzaren hartzitua— erabiliko dugu errezeta honetan", adierazi du Joseanek. Platererako, krabarroka zukua erabiltzen du eta, harekin, royale bat egiten du, eta txangurrua, yuzua, errefau mina eta daikona gehitzen dizkio (Japoniari keinu bat gehiago eginez). "Oso exotikoa dirudi, baina plater honek oso gureak ditugun zaporeak ditu", argudiatu zuen Alijak. "Guri xumetasuna gustatzen zaigu, testurak, gure zaporeen interpretazioa, ñabardurak, purutasuna, garbitasuna... Gure ustez, ahalik eta osagai gutxienetatik ahalik eta gehien atera behar da… Sukaldaritza mota honek digestioari laguntzen dio eta gustuarekin jolasten du", baieztatu du.

Bigarren platerak txipiroia erabiltzen du protagonista bezala eta Filipinetara bidaiatzen du, han txibia horrekin egiten den saltsaren errezeta berreskuratuz. Alijak esan du plater horretan ogia saltsan bustitzearen ideia berreskuratu nahi zuela. Horretarako, zopakoa erabiltzen du, legamien hondarrekin eta beste ogi batzuen soberakinekin egiten zena. Pieza kubotan mozten du eta risottoaren antzeko testura lortzeko prestatzen du, txipiroiaren saltsarekin eta kabiarrezko koroa batekin jarriz platerean. Chefaren iritziz, itsasadarrari erreferentzia egiten dion platera da, zaporeak direla eta. 

Jarraian, Joseanek Guillardeau ostra bat prestatu du, hutsean, eta, ondoren, txingar ukitu bat eman dio; letxuga likidotu eta testurizatua gehitu dio, bai eta antxoa-mahonesa oinarri bat ere.

Azkenik, sukaldariak bere haurtzaroko oroitzapen bat erabili du: igandeetan familiarekin janaurrekoa egitera ateratzen zenekoa, etxera itzultzean, amak arroza txirlekin prestatzen baitzuen. Begihandi (700 g-tik kilora bitartekoa izan daitekeen txipiroi handia) batetik abiatzen da errezeta hura berrinterpretatzeko: oso fin mozten du eta, txirla zukuaz gain, perrexil estraktu naturalaren tanta batzuk gehitzen dizkio. 

"Ikusi ahal izan dugunez, saldak dira plater bakoitzaren haria, produktuaren eta gogorarazten dizun horren arteko bozgorailua… guk beti esaten dugu produkturik onena aukeratzea eta harekin lan egitea atsegin dugula… Eta saldek oso zapore zuzenak ematen dituzte", adierazi du Alijak. Elenak galdera bat bota dio: "Eta zein da lortzen zailena?" "Zalantzarik gabe, algenak eta kolorea mantentzea garrantzitsua direnekoak… asko gustatzen zaigu arto salda, dituen ñabardura guztiengatik, bidaiatzera behartzen zaituelako, garraiatzen zaituelako…". Eta zera erantsi du: "salda da plateren elementu nagusia, garbantzuenak, adibidez, testura natural aparta ematen dizu", eta amaitzeko: "ez gara ohartzen denborak produktuen gain duen balioaz… denbora da gu garena".

Magazine

 

Síguenos

Antolatzaileak

Erakunde babesleak

Babesleak

Hornitzaile Ofiziala

Laguntzaileak