Milaka negozioren aukera bakarra zainketa aringarriak dira. Morfina pixka bat eman beharko litzateke ICO eran, egun beltza iritsi arte arnasa hartzen jarraitzeko. Egoera honetan, txarra ez den edozein albiste ona da, eta albistea ona edo oso ona bada, zerutik eroria bezala hartzen da.

Aste oso daramat sukaldariz edo sektoreko beste tribu batzuez inguratuta San Sebastian Gastronomika - Euskadi Basque Country kongresuan (izen osoa jarri dut, duela mende bat 'baby boom' garaiko haurrei amek leihotik deitzen zietenean bezala), zeinak gaur itxiko duen bere historiako ediziorik luzeena eta berezienetako bat.
Kongresutik etxera albiste onekin itzuliko naiz, bat baino gehiagorekin. Lehenengoa da, sukaldaritzako kongresuak, duela gutxira arte batzuek adierazten zutenetik urrun, inoiz baino biziagoak daudela eta sektoreak bizi duen egoera zaila den arren munduko milaka pertsonari interesatzen zaizkiola. Ez naiz ari janariarekin erlazionatutako ikuskizunez, sukaldaritzakoez baizik, hau da, ezagutza partekatzen den, ikasi edo irakatsi egiten den, lagunak ikusten diren edo zartaginaren artearekiko gure grinaren parekoa duten beste lagun berri batzuk egiten diren kongresuez.

Baikortasun pixka bat

Halere, albisterik onena ez da hori, nahiz eta kongresuen zaleak eta antolatzaileak pozten gaituen, noski, baizik eta beste albiste are itxaropentsuago bat: bizitzen ari garena bezalako egoera txar honetatik gauza on asko atera ditzakegula. Adi egon behar dugu lehen jaramonik egiten ez genionari, eta lehentasunak eta balioak gure bizitzetarako daukaten benetako garrantziaren arabera era hierarkikoan ordenatu behar dira.

Azken berrogei urteetan herrialde honetako sukaldaritzaren egunik onenetan nagusitzen zirenak adiskidetasuna eta zintzotasuna ziren, tabernetan sukaldaritzari buruz partekatzen ziren egiak edo gauean hotelera itzultzean ematen ziren bizkarrekoak.

San Sebastian Gastronomikak aurten baikortasun pixka bat proposatu nahi zuen 'Bideak' izenburuarekin, inspiratzeko asmoz eta beti prest jarraitzeko gogoa duenari itxaropena emateko. Konpromiso publiko bat ere hartu du: Sukaldera itzuli gara. Eta itzuleran magia, jende askoren ilusio kutsakorra sortu da. Sukaldariak errekonozitu egin dira bere lanbidean, zeren beren buruak ikusi dituzte beste batzuentzat kozinatzen jatetxe mitikoen benetako sukaldeetan, esaterako, Akelarren, Arzaken edo Mugaritzen edo etxetik eurentzat kozinatzen beste sukaldari batzuk ikusi dituzte, 'unplugged', ekitaldi handi jendetsuen apaindura eta eskakizun guztietatik libre, Wembleyko kontzertu jendetsu batekin alderatuta tamaina txikiko jazzeko klub batean sortzen den lagunarteko giroan, giro zintzoan.

Ilusioa begiradan

Paradoxazkoa da, adar honetan aurrekaririk ez duen erakustaldi teknologiko bati esker, gune sakratu horretan sortzen ari diren une paregabeak butakarik behar izan gabe iritsi direla planetako txoko guztietara, eta berrogeita hamar herrialde baino gehiagotako profesionalen arreta ari dela pizten. Hori nahikoa ez balitz, lehen parte hartzaile batzuen koadernoetan desagertzen zen edo gordetzen zen ezagutza eskuratu ahal izango dute zuzenean ikusi ahal izan ez dutenek edo oso gazteak direnek, oraindik ez baitakite gero maîtreak edo sukaldariak izan nahiko dutela.

Indarberritu egiten du iraultzez eta sukaldeaz asko dakien Juan Mari Arzak ikusteak, oso pozik baitzegoen bere familia handia (guztion aita da) sukaldera, etxearen bihotzera, bideo bidezko superprodukzio handiak alde batera utzi eta zartaginena den garaira itzuli dela ikusita.

Poza ematen dute sukaldaritzako kongresuetan ohikoak ez zirenen agurretako esker onez betetako begiradek, zeren beren bidea goi mailako ereduek planteatzen zituzten fintasunaz eta zorroztasunaz bestelakoa zen. Artisau horiek, esaterako, Rafa Peña, Iván Domínguez, Pedrito Sánchez eta Nino Redruello pozik itzuli dira etxera; izan ere, lehengo kantautoreak bezala, ahotsarekin eta gitarra gisa laban bat zutela, jarri dira beren lankideen eta ikus-entzuleen aurrean.

Donostia, Celayaren hiri irekia, sukalde irekiak dituena bazter guztietan, baita zerbitzuaren une sakratuetan ere. Asteazkenean, Azurmendin bizi izan genuen hori eta gaur, amaiera bikaina emateko, orain arte inoiz gertatu ez den lekuan, Bittor Arginzonizen Etxebarrin. Lanbideko zintzotasunaren eta gauza guztien oinarria den su biziaren ikurra da Bittor Arginzoniz.